پایگاه خبری تحلیلی امروله10:48 - 1399/05/22
پیرغلام اهل‌بیت(ع):

شان اهل بیت(ع) باید در مداحی‌ها حفظ شود/ آسیب روضه‌های من‌درآوردیِ منبرندیده‌ها

مرصاد نیوز: یک پیرغلام اهل بیت(ع) از آسیب روضه‌های من‌درآوردیِ منبرندیده‌ها در برخی هیئت‌ها گلایه دارد و می‌گوید که شان اهل بیت(ع) باید در مداحی‌ها حفظ شود.

به گزارشامروله، در آستانه آغاز ماه محرم فرصتی دست داد تا گفتگویی با اصغر جانجانی یکی از پیرغلامان اهل بیت(ع) که عمری از زندگی خویش را در مسیر ترویج فرهنگ خاندان عصمت و طهارت و بیان مدح و منقبت این بزرگواران صرف کردند داشته باشیم که متن ٱن به شرح زیر است.

لطفا خودتان را معرفی کنید و بگویید مداحی را از کجا و چگونه آغاز کردید؟

بنده اصغر جانجانی ۵۱ ساله متولد تویسرکان ساکن کرمانشاه و دبیر آموزش و پرورش هستم، مداحی را از دوران نوجوانی که مصادف بود با ایام جنگ تحمیلی و با شرکت در مراسمات مذهبی و تشیع پیکر شهدای گرانقدر آغاز کردم و در این راه ضمن استفاده از منابر علمای بزرگی همچون حضرت آیت الله نجومی، سید مجتبی معصومی لاری، حجت الاسلام حائری زاده ، حاج محمدتقی مقدسی وحاج علی نظری و بصورت غیر حضوری از بزرگان این جریان چون حاج منصور ارضی، حاج علی انسانی و حاج غلامرضا سازگار و دیگر مداحان بهره جسته ام.

نظر شما راجع به انتقادات در خصوص سبک های جدید چیست؟

به نظر بنده سبک مهم نیست مهم این مطلب است که شما روایت صحیح را برای مردم نقل کنید و از اضافات من درآوردی که خیلی ها برای گرفتن گریه از مستمع به روضه اضافه می کنند در وهله ی اول بصورت جدی خود داری کنی تا این امانت همانطوری که از گذشتگان به دست ما رسیده به دست آیندگان برسد.

میزان تغییراتی که در دو دهه ی اخیر بر روضه ها اضافه شده در هیچ عصری به این حجم نبوده که البته به دلیل این است که خیلی از افراد منبر ندیده اند و بدون استاد به جرگه مداحان پیوسته اند و این شاید به خاطر «داشتن سبک و صدا » در این سالها اتفاق افتاده است.

البته سبکهای بسیار زیبایی هم در این میان پدید آمده اما منحصر به چند نفر هستند و مابقی تکرار است، موضوعی که در سبک باید به آن اهمیت داده شود این است که سبک نوحه و یا مداحی و شعرخوانی نباید مترادف با سبک ‌ترانه هایی باشد که در ذهن مردم منتصب به فلان خواننده آن طرف آبی و یا ضد انقلاب و یا بی بند و بار باشد که ساحت مقدس این مراسمات را هم لکه دار کند وهم به مضحکه بگیرد.

ضرورت استفاده از اشعار غنی در مداحی ها چیست؟

به نکته بسیار مهمی اشاره کردید؛ آنچه ما در وهله اول به آن نیاز داریم اشعار قوی و منطبق با مقاتل معتبر است که البته با احساس سراینده همسو شده باشد. در بسیاری از اشعار امروز می بینیم که شأن اهل بیت(ع) در آنها دیده نشده و عامیانه با اصطلاحاتی چون خوشگل، قشنگ و ... از این الفاظی که برای شخصیت‌های بزرگ تاریخ اسلام همراه است و این فقط به دلیل ضعف شاعران برای توصیف یک شخصیت مقدس است و این موضوع دقیقا به این ربط دارد که شعر را همسو با فلان سبک می خواهند تنظیم کنند و برای تنظیم قافیه به همان مثل معروف می رسیم که شاعر به تنگ آید و ... دلیل اصلی آن هم عدم مطالعه است و عدم استفاده از منابر علما و سخنرانان برجسته و مذهبی است.

هیئت های امروز چقدر با هیئت های قدیمی تفاوت دارد؟

در خصوص هیئتها البته باید به این نکته اشاره کرد که به حمدالله تبلیغات برای اهل بیت(ع) شکل گسترده تری پیدا کرده و تعداد هیئتها افزایش پیدا کرده است و خیمه امام حسین(ع) بیش از پیش گسترده شده، اما آفت هایی هم دارد که در بالا به آنها اشاره شد.

این درست است که نسل جوان به سبک های جدید از عزاداری گرایش پیدا کرده اند و گسترش خیلی از این هیئتها به خاطر عدم تطابق سلیقه جوانان با متولیان قدیمی هیئت داری اتفاق افتاده ولی متولیان فرهنگی لازم است این حلقه را متصل کنند تا از تحریف و حرکاتی که دون شان اهل بیت (ع) است جلوگیری به عمل آید.

رعایت اصول ادبی استاد شاگردی در مداحی از جمله مواردی است که نسل جوان باید آن را بیاموزد مداح باید با مسجد ارتباط داشته باشد و حضورش را منحصر به مراسم روضه و یا ایام خاص نکند باید به محضر علما برسد و از تذکرات ایشان بهره مند شود، هیئت باید در کنار مسجد باشد و با مسجد مرتبط باشد.

دستگاههای فرهنگی برای جلوگیری ومقابله با آسیب ها وخرافات مذهبی چه وظیفه ای دارند؟

کانون اصلی مذهبی در ایران مسجد است و این باید حفظ شود؛ آنچه مهم است تمام این دستگاه ها برای پرورش انسان مفید در جامعه به وجود آمده است و فلسفه این همه زحمات خاندان پیغمبر برای اعتلای این شعار پیامبر(ص) است که فرمودند «انَّما بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الاخلاق» پس ما هیئت می رویم که اخلاقیات اهل بیت(ع) را در جامعه نشر دهیم ما هیئت نمی رویم که گریه کنیم که اهل بیت(ع) در ضعف قرار داشته اند و این چنین کشته شده اند و باطل همیشه پیروز شده است، ما این را در هیئت باید بیاموزیم که از خوبی اثر به جا می ماند و از بدی حتی نامی هم نمی ماند آنان که که بدی کرده اند جایگاهشان کجاست و اهل بیت(ع) که انسانهای با اخلاق و دینداری بوده اند الان چه وضعیتی دارند و چقدر مقدس هستند.

ما اینجا نیستیم که بگوییم سر امام‌ حسین (ع) را بریده اند و ‌چه مظلوم بوده و گریه کنیم، ما اینجاییم که بگوییم برای یک هدف عالی که عدل در جامعه برای همه آحاد مردم بوده است فردی همچون امام‌ حسین(ع) با ۶۳ سال سن جان خود و خانواده اش را فدا کرد و آن کسی که به اخلاق پایبند نبود این فاجعه را رقم زد.

یکی دیگر از مسایلی که متولیان فرهنگی باید بدانند و ‌پیگیر آن باشند سطح سخنرانی های روحانیون در مجالس است ما به عنوان مداحان وظیفه خودمان را باید انجام دهیم و نکاتی که در بالا به آن اشاره کردم که شامل شعر و‌ مفاهیم منطبق با مقاتل و اهداف هیئت داری است از وظایف ماست اما نقش روحانیت در مراسمات نباید نادیده گرفته شود سخنرانان وظیفه اصلی روشنگری را دارند چرا جوانان باید بعد از سخنرانی وارد مجلس شوند این نشان از عدم ‌جذابیت مطالبی است که سخنران ارائه می کنند و بسیاری از سخنرانان هم فکر می کنند مداحان مقصر این وضع هستند و در مقام معارضه با جریان مداحی جنجال می آفرینند که بسیار شاهد این موضوع بوده ایم .

اگر مطالب جذاب در مجالس ارائه شود بدون شک جوانان پای منبر میخ کوب می شوند مگر نه اینکه سخنرانانی داریم که اینگونه اند پس یکی از ارکان مهم در هیئتها سخنرانان هستند که مستمع را آماده می کند تا با هنر مداح و شعر و ‌صدای خوب فضای هیات را کامل و بهره کافی را نصیب مستمع کند.

چه توصیه ای برای جوانان و علاقمندان ورود به حرفه مداحی دارید تا یک مداح مخلص و ارزشی وارد جامعه شود؟

مداح باید متخلق به ادب و اخلاق اسلامی بوده و از محضر علما و سخنرانان و مداحان بزرگ بهر مند باشد. 

در این مسیر مداحی، داشتن استاد ضروری است چون کسی با نوار و فیلم مداح نمی شود باید مطالعه کند حتی برخی افراد را شاهدیم که شعری که می خواند را نمی توانند از رو درست بخوانند و یا اصلا معنای این شعر را خودشان نمی دانند و این خیلی بد است باید خودت بفهمی منظور شاعر چیست و سراینده چه چیزی را می خواسته بفهماند که تو لا به لای شعر کمک کنی به مستمع که این مفهوم درست منتقل شود .

باید مداح با مسجد مرتبط باشد و در برنامه های مسجد به خصوص در نمازهای جماعت حضور چشمگیر داشته باشد.

مداح نباید به مداحی به عنوان شغل نگاه کند که از این طریق بخواهد امرار معاش کند بهتر است دور این وادی را خط بکشد نباید با این نیت وارد این حوزه شود این را می گویم چون می بینم که خیلی ها به این جریان دل بسته و وارد این حوزه شده اند اعم از برادران و خواهران که متاسفانه جلسات ‌خانگی با خیلی از این افراد می چرخد و چه مطالب سبک و بی پایه و اساسی در جلسات خانگی امروزه در حال نشر و گسترش است برای همین است که می گویم هیئت باید با مسجد مرتبط باشد.

یک مداح باید از به کارگیری سبکهایی که تداعی گر فلان ترانه مبتذل است اجتناب کند هر چند جذاب باشد و برخی مستمعین با آن ارتباط بگیرند چون تبلیغ منفی برای این دستگاه در پی دارد.