به گزارشامروله، به نقل از سراب روانسر، آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از بخش های مهم فرهنگ مردم ایران است و از آنجا که این آداب و رسوم ریشه دینی دارد توجه همگان را به خود جلب می کند.
در ماه رمضان، مردم به شکل هماهنگ برای انجام تکالیف شرعی آماده میشوند و برای به جای آوردن این وظایف، هر جمعیت و گروهی با آداب و تشریفات خاص خود مراسم رمضان را برگزار میکنند اما مضمون مشترک همه برنامه ها معنویت است.
در گذشته این آداب و رسوم از غنای ویژهای برخوردار بود و مردم با شوق و ذوق بیشتری آداب رمضان را به جا میآوردهاند، اما امروزه با هجوم فرهنگ بیگانه و مشکلات زندگی شهری و ماشینی، آداب و مراسم جامعه در این ماه دستخوش تغییراتی شده است.
از آداب، رسم ها، باورها و اعتقادات مردم درباره ماه مبارک رمضان، استقبال از ماه مبارک رمضان، آمادگی برای روزه گرفتن، تغییرات در زندگی و اعمال روزهداران، افطار، احیاء لیالی قدر، اعمال و مراسم بیست و هفتم ماه رمضان، عید فطر، پخت نانها و غذاهای ماه رمضان، مراسم مخصوص ماه رمضان و... بوده است.
همانطور که پیش تر ذکر شد، شناخت آداب و رسوم فرهنگی و دینی اقوام ایرانی موجب معرفی فرهنگ ایرانی و قومیتی و به نوعی مقابله با تهاجم فرهنگی خواهد شد. بر همین اساس و با توجه به نزدیک شدن ماه رمضان به معرفی برخی از اعمال و رفتارهای مردمان شهرستان اهل سنت نشین روانسر می پردازیم.
حضور در پشت بام و تلاش برای استهلال ماه
در گذشته های دور که وسایل ارتباط جمعی مثل امروز وجود نداشت، مردم ماه مبارک رمضان را با رؤیت هلال ماه آغاز می کردند و با رؤیت هلال به پایان می بردند، از این رو چند ساعت مانده به غروب آفتاب راهی ارتفاعات و پشت بام ها می شدند تا بلکه هلال ماه را رؤیت کنند و به اطلاع مردم برسانند.
پس از اینکه هلال ماه رؤیت می شد با شلیک گلوله تفنگ آغاز ماه رمضان رسما اعلام مى شد. زنان براى تهیه غذاى سحرى به تکاپو مى افتادند و مردان نیز براى به جا آوردن نماز تراویح روانه مساجد محل می شدند.
برگزاری مراسم مولودی خوانی و دف نوازی
در بعضی از شبهای ماه رمضان، در برخی از مساجد، مولودی خوانی هم برگزار میشود. هرچند مولودی خوانی مختص ماه مولود است، در این مجالس، مولودنامه که اشعار و سروده ها و قصایدی بدیع در وصف پیامبر اکرم(ص) است، خوانده شده و گاه دف نوازی هم میشود.
این مراسمات تا وقت سحر ادامه می یابد. پس از آن مردم جهت صرف «پارشیو» یا سحری مساجد را به قصد منازل خود ترک می کنند.
طبخ غذاها و نان های محلی از جمله بژی (برساق)
از دیگر آیین های مردم شهرستان روانسر این است که سفره های ماه رمضان را با پخش نان های محلی مثل بژی (برساق) و نان تاوه ای که حاصل تلاش کدبانوها است، رنگین می کنند.
جست و جوی هلال ماه شوال
در غروب روز آخر ماه رمضان نیز مثل اول ماه مردم به دنبال هلال ماه شوال مى گردند و با پیدا کردن ماه یا اعلام رسمی توسط رسانه ها و با صداى مؤذن خود را براى عید رمضان آماده مى کنند.
نماز عید و ندای "الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد"
صبح روز عید و ساعتی پیش از طلوع آفتاب لحن آشنا و زیبای «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» از بام مساجد روانسر برمی خیزد و مردم مؤمن نیز پس از یک ماه طاعت و بندگی خداوند متعال راهی مساجد می شوند تا ضمن شرکت در آئین نماز عید سعید فطر شکرانه نعمتهای خداوند متعال را به جای آورند.
طلب حلالیت و روبوسی با همدیگر بعد از نماز عید فطر
پس از پایان خطبه نماز عید، حاضران ناگاه قیام می کنند و به دست بوسی و روبوسی همدیگر و طلب حلالیت می پردازند و منظره بدیعی از تعاطف دینی و همبستگی اسلامی را به نمایش می گزارند.
در این زمان تک تک حاضران همدیگر را می بوسند و از بابت قصور و کوتاهی ها و نیز مظالم احتمالی در حق همدیگر، عذرخواهی کرده و همدیگر را حلال می کنند. معمول این است که حاضران ابتدا با روحانی و امام جماعت مسجد خود روبوسی می کنند.
بعد از نماز عید فطر به دیدار خانواده های داغدار رفتن یا به تعبیر کُردی "نو جه ژن"
"نو جه ژن"به معنی اولین عید است. در مناطق کردنشین رسم است که مردم پس از پایان مراسم نماز عید فطر، به صورت دسته جمعی همراه با ماموستا یعنی روحانی برای تبریک عید و حلالیت طلبی و یا گردن ئازایی به منازلی می روند که عزیزی از دست داده و سوگوار مرگ وی هستند و بالأخره روز عید فطر با همین دید و بازدیدها به پایان می رسد.
پرداخت زکات فطریه یا به تعبیر کٌردی "سر فطره"
رسم دیگر در رمضان پرداخت زکات فطر به مستحقان است. ثروتمندان، تجار، بازرگانان، کسبه، اعیان و اشراف در این ماه سخاوتمندانه تر از همیشه، زکات اموال و دارایی های خود را به فقرا، مساکین، یتیمان، بیوه زنان، قاریان قرآن و نابینایان می پردازند، اما فطریه را معمولاً از پانزدهم رمضان به بعد به مستحقان شرعی، پرداخت می کنند. کردها زکات فطر را «سر فطره» می گویند.