چرا معاملات آتی سکه تعطیل شد؟

به گزارشامروله، موضوعمعاملات سکه در بورس چند وقتی است که دچار فراز و نشیب شده است. هر زمان که قیمت سکه با برخی نوساناتمواجهمی‌شود، معاملات آن در قالب‌های رسمی هم تحت‌الشعاعقرارگرفته و مکانیزم‌هایی برای آن تعریف می‌شود که اگرچه در کوتاه‌مدتممکناست نظرسیاستگذاررا جلب کند،امادر درازمدت نه تنها منطبق بر سیاست‌های عرضه این کالا در بورس نیست؛ بلکه سبب می‌شود که باز دلالان، پایشان به مکانیزم‌هایمرتبطبامعاملاتغیرشفاف باز شود.

البته اینموضوعمسبوق بهسابقهاست؛ به نحوی که ازحدوددو سال پیش که برخیسیاستگذارانو دست‌اندرکاران بازار سکه، افزایش قیمت و گرانی این فلز گرانبها را به عملکرد معاملاتآتیسکه ربط دادند وآن راتعطیل کردند، مشخص بود که این راهکار غیرکارشناسی و محکوم به ناکامی است؛ چراکه قیمت سکه در این دو سال، همچنانصعودیبالا می‌رود؛ درحالی‌که معاملات بر بستر بورس می‌توانست روند قیمت‌گذاری اینمحصولرا شفاف و حجم بالای نقدینگی را به سمت خود جذب کند.

حمیدرضا مهرآور،کارشناسارشد بازار سرمایه در گفتگو باخبرنگارمهرمی‌گوید: در بورس، ارزش دارایی هر محصولی به ارزشواقعیوذاتیآن نزدیک‌تر است. پس نباید گمان کرد که بورس باعث گرانی یکمحصولمی‌شود؛ بلکهاتفاقاًهمه جایدنیاوقتیقراراست قیمت محصولی شفاف شود، از ابزارهای کارآمدی مانند بورس استفاده می‌کنند، چون دقیقاً در بورس است کهملاکقیمت‌گذاری که همانعرضه و تقاضااست، خود را نشان می‌دهد.

وی افزود: در صورتی‌که عرضه کالایی کم باشد، بالاتر از ارزشذاتیآن خرید و فروش می‌شود و یا وقتی میزان عرضه آنزیاداست، می‌توان زیر قیمت آن را خریداری کرد؛امادر شرایطی که بازار در وضعیت نرمال و معمولی و تحتکنترلباشد، قیمتواقعیبه دست می‌آید؛ در حالی که با این وجود، برخی مسئولان در اظهاراتی غیر کارشناسی، گرانیطلارا به معاملاتآتیسکهطلانسبت دادند و ایننوعمعامله را از گردونه بازارخارجکردند.

مهرآور باتاکیدبر اینکه باید ریشه این اتفاقات و اینکه چه کسانی یا چه جریان‌هایی با اتهامات واهی، درصدد ایجاد مانعبر راهتوسعهبورس هستند را پیدا کرد، اظهار داشت: کسانی که در بازار سکه انحصار ایجاد کرده‌اند، علاقمندنیستند سیستمدیگری مانند بورس وارد شود و علاوه بر شکستن انحصار با استفاده از ابزارهای مالی، روند کشف قیمت‌ها را نیز شفاف کند.

وی ادامه داد: اینافرادسال‌هااست بازارسکه را در دست دارند و قیمت را تعیین می‌کنند و متأسفانه همچنان تلاش دارند با همان روشسنتیو بسته، بازار را در دست داشته باشند. آن‌ها در این شرایط، قطعاً از تعطیلی بازارآتیسکهاستقبالمی‌کنند؛ زیرا مهم‌ترین و مدرن‌ترین رقیب شأن را از میدان بیرون کرده‌اند؛ ضمن اینکه باید به این نکته توجه کرد، حضورطلاو بسیاری از کالاهای دیگر در بورس‌هایدنیاجوابداده و اکثر کشورها از این مکانیسم در تجارت خود استفاده می‌کنند.

کارشناسارشد بازار سرمایه افزود: اینکه کالای ارزشمندی چونسکهدر قالب بورس وبر مبنایعرضه و تقاضاقیمت بخورد، به بهبود و شفافیت بازار کمک می‌کند؛ این در حالی است که خود فعالان سنتی بازارطلامی‌توانند در بازارهای مالیفعالباشند واتفاقاًاز این بازارها به شیوه‌ای شفافسودبه دست آورند.

مهرآور ادامه داد: در گذشته بورس نمونه‌های موفقی داشتیم که می‌توان به آن‌ها رجوع کرد. نمونهموفقو ایرانی این معاملات، زعفران است محصولی که مدت‌ها به قیمت نازلی از کشاورز خریداری می‌شد و متأسفانهسودنهایینصیب شرکت‌ها و یاافرادواسطه‌ای می‌شد که زعفران را با یک بسته‌بندیمختصربا چندین برابر قیمتواقعیبه دست مصرف‌کنندهنهاییمی‌رساندند؛امااز زمانی که زعفران وارد بورس شد، می‌توانیداستقبالو رضایت کشاورزان از اینمدلمعامله در بورس را ببینید، زیرا حق به حق‌دار رسیده و دلالان به حاشیه بازار رانده شده‌اند. اتفاقی که برای سکه نیز در حال رخدادنبودامابرخی مسئولان، گرانیسکهرا بهگردنبازارآتیسکه انداختند و نگذاشتند پادزهر دلالی در بازار سکه هم تقویت شود.

وی اظهار داشت: اکنون باتوجهبه تجارب دوره پس از توقف بورسآتیسکه، باید جبران مافات کرد؛ زیرا بورس کالا با شفافیت خود و قانونطلاییعرضه و تقاضاکمک می‌کند تا ارزشذاتیومنصفانهسکه تعیین و دلالان تضعیف شوند.