« ولئن اذقناه نعماء بعد ضراء مسته لیقولنّ ذهب السیئات عنی انه لفرح فخور؛ و اگر بعد از شدت و رنجی که به او رسیده نعمتهایی به او بچشانیم، می گوید: مشکلات از من بر طرف شد و دیگر باز نخواهدگشت؛و غرق شادی و غفلت و فخر فروشی می شود.»(هود/10)
«اَذَقنا» از مادّه «اِذاقَه» به معنای چشاندن است. تعبیر به این کلمه در این آیه و آیه قبل از آن اشاره به این است که انسان تربیت نشده در مکتب وحی و خودرو و کوته بین، که کوتاهی دیدش سبب شده فقط همین عالمِ مادّه را ببیند، به قدری کم ظرفیت است که حتی اگر مختصر نعمتی به او بدهند، به طوری که فقط مزه نعمت را بچشد، و سپس آن را بگیرند، جزع و فزعش به آسمان می رسد و نومید و مأیوس می شود؛ و اگر همین انسان بعد از گرفتاریهایش نعمتی اندک به او بچشاند، چنان خود را گم می کند که از شدت غرور حتی خود را نمی شناسد.
آیه بعد از این اشاره داد به اینکه این حالتی که قبلا گفته شد حالت انسانهای بی ایمان و در مسیر مخالفت با فطرت است؛ حال انسانهای عادی است: آنانی که در اجتماعی که عرف و عادت در آن حاکم است زندگی می کنند. اینان وقتی نعمتهای الهی، از قبیل مال و جاه و فرزند، به سویشان سرازیر می شود و وجود آنها با علل و اسباب ظاهری و موقعیتهای مادی شان هم سازگار است تمام امید و دل گرمی شان متوجه آنها می شود و به طوری دل به آنها می دهند که دیگر در دلشان جای خالی برای یاد خدا نمی ماند تا او را شکری گذارند و نعمتها را در مسیر اصلی شان صرف کنند.
این حال غیر از حال انسانهای فطری است که ذهنشان را به عادات و رسوم و ظواهر زندگی آلوده نکرده اند. مؤمنانی که به فطرت الهی خود پاسخ مثبت دهند و در آن مسیر حرکت کنند چنین حالتی ندارند و در گرفتاریها، صبورند و پایدار و در گشایشها، شکورند و منطق «اِلّا الَّذین صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ اُولئِکَ لَهُم مَغفِرَةٌ وَ اَجرٌ کَبیرٌ؛ مگر آنها که صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند که برای آنها آمرزش و اجر بزرگی است یعنی در آزمون مشکلات صبر و استقامت کنند و در فرصت رفاه و گشایش، کارهای شایسته و خیر کنند. این حالت مؤمنان پایدار و صبور است.»۱
منبع:
۱. سوره هود، آیه ۱۱.
۲. آیه های زندگی نگین هستی، ص۱۲۵-۱۲۶.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد