پایگاه خبری تحلیلی امروله21:44 - 1400/01/17

جای خالی تدبیر این بار در کشت پیاز!

دیدن تصاویر بر باد رفتن ثمره 6 ماه تلاش کشاورزان هرمزگان در تولید پیاز، صحنه تلخی از نبود تدبیر در قطب کشاورزی خارج از فصل هرمزگان است که آه از نهاد هر آدمی بر می‌آورد!

به گزارش امروله ،هرمزگان اگر چه به سواحل طولانی و بنادر و جزایرش معروف است اما روی دیگر هرمزگان دشت‌های سرسبزی است که به همت کشاورزان در تولید محصولات خارج از فصل شهره ایران و منطقه‌اند.

کشاورزان هرمزگان درست در روزهایی سردی که کشاورزان دیگر مناطق ایران به استراحت اجباری زمستانه می‌روند، فرصت بی‌نظیری می‌یابند تا با استفاده از دمای مطلوب هوا در جنوبی ترین نقطه ایران، اقدام به کشت محصولاتی نظیر صیفی‌جات کنند. از پیاز گرفته تا بادمجان و گوجه و فلفل سبز. 

کشاورزان هرمزگان در دهه‌های پیش به واسطه کشت خارج از فصل مطلوب و وجود امکان صادراتی از یک سو و قیمت مناسب محصول در بازار مناطق مرکزی، شمالی و غربی کشور از تمکنخوبیبرخوردار بودند و حتی در سال‌های اوج خشکسالی نیز به مدد توسعه آبیاری مکانیزه توانستند محصولات خوبی را به بازار کشور عرضه کنند.

اما این روزها پخش کلیپ‌های مختلفی از دور ریز شدن بادمجان و پیاز تولیدی کشاورزان، آه از نهاد هر آدمی بر می‌آورد که چگونه ثمره کشت 6 ماهه کشاورزان هرمزگانی یا در زیر آفتاب به هدر می‌رود و یا حتی از زمین‌های کشاورزی برداشت نشده است.

 

 

این تصاویر از هشتبندی در شرق هرمزگان است

برنامه و تدبیری برای کشت اصولی نیست!

ابوطالب جوادی دبیر خانه کشاورز هرمزگان درباره علل این وضعیت به خبرنگار فارس در بندرعباس می‌گوید: مدیریت اجرایی جهاد کشاورزی در کشور ضعیف است و این وضعیت در هرمزگان نیز وجود دارد به طوری که باید هدایت در تولید محصول به گونه‌ای باشد که کشاورزان مازاد نیاز و توان بازار و شرایط کشور کشت و تولید نکنند تا این چنین هزینه سنگینی به جامعه کشاورزی بدلیل عدم نرخ مناسب خرید تضمینی و خسارت ناشی از عدم برداشت متحمل نشوند.

وی افزود: البته برداشت همزمان محصول در جنوب کرمان و هرمزگان نیز دلیل دیگری بر انباشت سنگین پیاز در روزها و هفته‌های اخیر است و ممکن است در مورد دیگر محصولات نیز در هفته‌های آینده نیز تکرار شود. شرایطی که بشدت کشاورز را تحلیل برده و توان او را می‌کاهد و نگرانی فراوانی را در سطح جامعه کشاورزی پدید آورده است.

نرخ خرید تضمینی چند؟

نرخ خرید تضمینی در نظر گرفته شده برای هر کیلو پیاز 596 تومان در نظر گرفته شده است که به گفته علی اصغر رضایی از کشاورزان هرمزگانی، حتی پاسخگوی نرخ برداشت آن هم نیست. این نرخ که دقیقا مشخص نیست با چه فرمولی از سوی دولت تعیین شده اما در سطوح بالای تولید، خسارت زیادی را به کشاورزان وارد آورده به طوری که کشاورزان با انگیزه خرید تضمینی اقدام به برداشت محصول خود از سطح مزرعه کرده‌اند اما نرخ خرید تضمینی حتی جوابگوی هزینه کارگر برای برداشت آن نیز نیست!

 

چند تُن خرید تضمینی انجام شده؟

سیروس اسد پور مدیر تعاون روستایی هرمزگان می‌گوید: از 19 اسفندماه 1400 کار خرید تضمینی پیاز در هرمزگان آغاز شده و تاکنون بیش از 24 هزار تن پیاز با هدف حمایت از تولیدکنندگان و حفظ زنجیره تأمین محصولات کشاورزی خریداری شده و مبلغی بیش از 14 میلیارد تومان نیز به کشاورزان پرداخت شده است.

به گفته وی، پیاز خریداری شده از 7 مرکز خرید در شهرستان هایمیناب، بندرعباس و رودان از کشاورزانبه صورتتضمینی انجام شده است.

چرا پیازها زیر آفتاب مانده است؟

بررسی‌های میدانی خبرنگار فارس در مناطق مختلف شرق هرمزگان نشانگر آن است که بخش بزرگی از محصول خرید تضمینی شده و غیره در زیر آفتاب و در بیابان‌های پیرامونی روستاها به حال خود رها شده و در حالی که از کیفیت بسیار خوبی نیز برخوردار است اما در آستانه فساد قرار گرفته و زمان زیادی تا غیرقابل مصرف شدن آن نمانده است.

 

سوال خبرنگار فارس از برخی فعالان حوزه حمل و نقل محصولات کشاورزی نیز حکایت از آن دارد که برنامه‌ای برای صادرات این محصول به کشورهای مجاور نیز وجود نداشته و هزینه سنگین حمل و نقل و افزایش آن در سال‌های اخیر موجب شده تا عملا تمایلی برای انتقال آن به دیگر استان‌ها نیز نباشد و بسیاری از خودروهای سنگین و نیمه سنگین که در سال‌های پیش بار کشاورزی هرمزگان را از مزارع به کانون‌های اصلی عرضه و میادین میوه و تره‌بار شهرهای بزرگ کشور منتقل می‌کردند اکنون با اتهام قاچاق سوخت از کارت سوخت محروم شده‌اند و هزینه تأمین کامیون برای انتقال این محصولات نیز بالاست.

 هادی جوادی رئیس کارگروه حمل ونقل تره بار هرمزگان نیز در این زمینه به فارس گفت: جهاد کشاورزی باید الگوی کشت مناسبی را در هرمزگان به عنوان یک استان کشت خارج از فصل تبلیغ و ترویج کند اما در این زمینه کوتاهی صورت می‌گیرد و کشاورزان محصولی می‌کارند که کیفیت خیلی خوبی دارد اما مشتری ندارد و این وضعیت سبب گرفتاری کشاورزان می‌شود و اقتصاد آنان را تضعیف می‌کند.

 

وی همچنین بیان داشت:وزارت جهاد کشاورزیمجوز ایجاد گلخانه در استان‌های سردسیر کشور را صادر می‌کند و به آنها سهمیه سوخت و ... می‌دهد و عملا به تدریج تقاضا برای محصول تولیدی در استان‌های گرمسیر مانند هرمزگان کاهش می‌یاید و درست در زمانی که محصول ما در هرمزگان آماده عرضه به بازار است، گلخانه‌های استان‌های سردسیر کشور نیز به بار می‌نشیند و دیگر تقاضایی برای محصولات هرمزگان وجود ندارد. این اوج بی‌تدبیری در حوزه کشاورزی در کشور است که تولید را زمین‌گیر کرده و کشاورزان را به خاک سیاه نشانده‌ است.

هادی جوادی عنوان کرد: دیروز بادمجان این شرایط را داشت و حالا پیاز و فردا گوجه و ...

آیا نمی‌شود محصولات تولیدی هرمزگان را صادر کرد؟

هادی جوادی در این زمینه نیز می‌گوید: هند یکی از بهترین کانون‌های صادراتی منطقه برای محصولات کشاورزی مازاد کشورمان است اما بازار هند متقاضی پیاز قرمز است و ما پیاز زرد در کشورمان می‌کاریم و عملا نیاز بازار هند را نیز از دست می‌دهیم. از سوی دیگر دولت باید از بازرگانان فعال در حوزه صادرات چنین محصولاتی به طور ویژه حمایت کند تا آنان بتوانند بازار هند و دیگر کشورهای همجوار را به محصول ایرانی وابسته کنند.

نرخ پیاز در میدان میوه و تره‌بار بندرعباس چقدر است؟

مهرداد رضاییان یکی از صاحبان حجره‌های میوه فروشی در میدان میوه و تره بار بندرعباس نیز در پاسخ به پرسش ما درباره قیمت پیاز می‌گوید: پیاز کیلویی 1000 تومان در روزهای اخیر در میدان میوه و تره بار بندرعباس عرضه می‌شود اما کامیون برای انتقال آن به دیگر نقاط کشور کم است و به نظر می‌رسد دلیل آن نیز سوزاندن کارت سوخت بسیاری از وسایل نیمه سنگین هرمزگان باشد که به بهانه قاچاق سوخت صورت گرفته و هنوز بلاتکلیف هستند.

وی گفت: پیاز در بازار میوه و تره‌بار تهران نیز هر کیلو 3500 تومان عرضه می‌شود که البته تفاوت نرخ آن به دلیل نرخ بالای حمل و هزینه واسطه‌گری است و اگر کسی وسیله نقلیه داشته باشد، می‌تواند در میناب یا رودان پیاز رایگان هم بار بزند.

جهادکشاورزی باید تدبیر کند اما کو تدبیر؟

عباس رییسی از کشاورزان شرق هرمزگان که خود زیاندیده وضعیت پیاز در بازار امسال است، می‌گوید: محصولی که امسال کشت کردیم، از گونه خوب و پرمحصول پیاز بود و لذا بهره‌وری آن در هر هکتار بشدت افزایش یافت و از طرف دیگر الگوی کشت مناسبی هم هر ساله از سوی جهاد کشاورزی معرفی و ترویج و تشویق نمی‌شود که کشاورزان تکلیف خود را در این شرایط بدانند. 

وی خاطرنشان کرد: متولی بخش کشاورزی در کشور، وزارت جهاد کشاورزی است و این وزارتخانه باید رایزنی‌های لازم برای ایجاد امکان صادرات این محصول را انجام دهد و الا منِ کشاورز با 70 یا 100 تن محصول که نمی‌توانم برای پیاز خود بازار صادراتی پیدا کنم.

به گزارش فارس، بازار پیاز و وضعیت آن در این روزهای هرمزگان امسال جلوه بیشتری یافته و الا هر سال همین وضعیت در هرمزگان و مناطق جنوبی استان کرمان وجود دارد و سال‌ها است که دستگاه‌های مسوؤل در قبال هدایت و ترویج تولید محصولات کشاورزی در هرمزگان رویه‌ بی‌خیالی را طی می‌کنند و سال به سال نیز کمر کشاورزان خمیده‌تر می‌شود. فقدان توسعه متوازن در حوزه کشاورزی نیز تا آن جا است که سالانه صدها میلیارد تومان صرف مکانیزه‌سازی شیوه‌های آبیاری در کشور می‌شود اما در حوزه هدف‌گذاری تولید، اوضاع هر روز بی‌برنامه‌تر می‌شود و جای خالی ذره‌ای تدبیر، آه از نهاد هر آدمی بر می‌آورد!